Της Κατερίνας Δεμέτη

Κάνοντας μία αποτίμηση της χρονιάς που πέρασε, πρώτη διαπίστωση, στο ξεκίνημα της δεύτερης δεκαετίας της δεύτερης χιλιετίας είναι ότι το Μουσείο του Εθνικού μας Ποιητή, αξιοποίησε τις δυνατότητες που του προσφέρει η Τεχνολογία για ν’ ανοίξει τις Συλλογές και το Αρχείο του και να λειτουργήσει προσελκυστικά μέσω της εικόνας για τους απομακρυσμένους επισκέπτες, εκπαιδευτικά μέσω επετειακών αφιερωμάτων για τη νεώτερη γενιά και διασωστικά για σημαντικές εκφάνσεις της πνευματικής ζωής του τόπου.

Οι τρεις άξονες: 1) τουριστική προβολή, 2) εκπαιδευτικός χαρακτήρας και 3) σωστική διαφύλαξη του έργου σημαντικών της Ζακύνθου τέκνων, σηματοδότησαν μία πολιτική εξωστρέφειας, η οποία μέσα από τη δημοκρατία του διαδικτύου, έφερε το Μουσείο κοντά στους απομακρυσμένους επισκέπτες και πρόβαλε σ’ αυτούς, με ήχο, εικόνα και βίντεο, το έργο άξιων Ζακυνθινών μέσα από τις σελίδες του: σε site, facebook και instagram. (Ιστοσελίδα: ΕΔΩ, Facebook: ΕΔΩ, Instagram: ΕΔΩ).

Μία συνοπτική ημερολογιακή παρουσίαση των δράσεων που υλοποιήθηκαν, λειτουργεί υπομνηστικά και ενεργοποιεί τη διάθεση για συνέχιση, εγρήγορση και εξέλιξη.

Η παράθεση εικόνων από τις αντίστοιχες οπτικές καμπάνιες για τις δράσεις αυτές, τις οποίες φιλοτέχνησε αφιλοκερδώς ο πτυχιούχος Τμήματος Περιβάλλοντος του Ιονίου Παν/μίου - Κατεύθυνσης Συντήρησης Πολιτισμικής Κληρονομιάς  Ιωάννης-Πορφύριος Παν. Καποδίστριας, βοηθούν από τη μια να τις ξαναθυμηθούμε και από την άλλη να επαινέσουμε το εθελοντικό έργο φοιτητών, οι οποίοι με τη μορφή της υλοποίησης της πρακτικής προπτυχιακής και μεταπτυχιακής τους εργασίας, συνέβαλαν και συμβάλλουν τα μάλα στην υλοποίηση του έργου του Μουσείου μας.

Από αυτές θα ξεχωρίσουμε τις κάτωθι:

  ·        Την Κυριακή 13 Ιανουαρίου, παρουσιάστηκε από τον πιανίστα κ. Διονύση Σεμιτέκολο, στο Πνευματικό Κέντρο Ζακύνθου, το δεύτερο μέρος των έργων για πιάνο της ιταλικής περιόδου του Παύλου Καρρέρ, που φυλάσσονται στο Αρχείο του Μουσείου. Το χορευτικό συγκρότημα «ΥΑΚΙΝΘΗ», απέδωσε χορούς εποχής δεξιοτεχνικά. Την εκδήλωση προλόγισε ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Μουσείου, Ιωάννης Στεφ. Παπαδάτος. 

·        Το Σάββατο 2 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε αφιέρωμα στο μεγάλο φιλόσοφο Αριστοτέλη, με ομιλητές τον Περιφερειολόγο κ. Ηλία Β. Μακρή, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Υπονομεύοντας τη σύμβαση. Μια απόπειρα μοντελοποίησης της Αριστοτελικής Μεσότητας» και τον Μαθηματικό, κ. Nικόλαο Χαρ. Κακολύρη, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα:  «Θεωρήσεις επί των "θεμελίων" τών Μαθηματικών και της Λογικής, όπως αναδύονται από μίαν εξειδικευμένη ερευνητικήν προσέγγιση στον πολύτιμο θησαυρό τού Αρχαιοελληνικού, και ιδιαιτέρως του Αριστοτελικού, Επιστημονικού Λόγου». Την εκδήλωση προλόγισε ο Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος Ιωάννης Στεφ. Παπαδάτος και συντόνισε η Διευθύντρια του Μουσείου, Κατερίνα Ιωάν. Δεμέτη, Αρχαιολόγος. 

·        Ο Φεβρουάριος ανακηρύχθηκε «Repostmonth», καθώς στη σελίδα του Instagram του Μουσείου (ΕΔΩ), φιλοξενήθηκαν φωτογραφίες εξωτερικών όψεών του, που επιμελήθηκαν επισκέπτες ή απλοί τουρίστες, που βολτάριζαν στην πόλη και συμπεριέλαβαν το Μουσείο στις λήψεις και εν συνεχεία στις αναρτήσεις τους στους προσωπικούς τους λογαριασμούς. 

·        Τον Μάρτιο (21-25/3/2019) πραγματοποιήθηκαν ξεναγήσεις για τα σχολεία της Α’/θμιας και Β’/θμιας Εκπ/σης με θέμα: «Η Ελληνική Επανάσταση στο Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων». Επίσης ψηφιακή έκθεση – αφιέρωμα, με καθημερινές δημοσιεύσεις εκθεμάτων του Μουσείου που σχετίζονται με τον αγώνα του 1821, σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.

  ·        Το Μουσείο, με την ευκαιρία του Πάσχα, οργάνωσε ειδικό μεγαλοβδομαδιάτικο αφιέρωμα με θέμα: «Λεπτομέρειες Μεγαλοβδόμαδου από το Μ.Σ.& Ε.Ζ.». Από το Σάββατο του Λαζάρου 20/3 έως την Κυριακή του Πάσχα 28/4, στις ψηφιακές πλατφόρμες και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης πραγματοποιήθηκαν δημοσιεύσεις, που έδωσαν την ευκαιρία στους επισκέπτες να ανακαλύψουν λεπτομέρειες από τα εκθέματα της μόνιμης συλλογής, που απεικονίζουν το Θείο Πάθος. 

  ·        Την Κυριακή 5 Μαΐου παρουσιάστηκαν τα χρονολογημένα χειρόγραφα (1863-1869) του Παύλου Καρρέρ από τον πιανίστα κ. Διονύση Σεμιτέκολο. Προλόγισε ο Α’ Αντιπρόεδρος του Δ.Σ., Φιλόλογος κ. Διονύσης Σέρρας. 

·        Το Μουσείο, συμμετέχοντας στον επίσημο εορτασμό της 18ης Μαΐου: Παγκόσμιας Ημέρας Μουσείων, που για το 2019 είχε ως θέμα του: «Τα Μουσεία ως κόμβοι πολιτισμού: Το μέλλον της παράδοσης», οργάνωσε ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο: “Μικροί λαογράφοι στο Μουσείο”, με στόχο να αναδείξει το έργο των Ζακυνθινών που συνέλεξαν, κατέγραψαν και πρόβαλαν τον λαϊκό πολιτισμό, από Δευτέρα 13 έως Τετάρτη 15 & Δευτέρα 20 έως Τετάρτη 22 Μαΐου. 

·        Τη Δευτέρα 10 Ιουνίου, οργάνωσε Έκθεση Ζωγραφικής των μαθητών της Στ΄ τάξης του 2^ου Δημοτικού Σχολείου Ζακύνθου σε συνεργασία με την εικαστικό κ. Νικόλ Κάπαρη, με τίτλο «Από το Νου στην Καρδιά».  Η έκθεση αποτέλεσε την ολοκλήρωση ειδικού εκπαιδευτικού προγράμματος, το οποίο γνώρισε τη ζωή και το έργο του Διονυσίου Σολωμού στους μαθητές στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.

   ·        Το Σάββατο 22 Ιουνίου 2019 παρουσιάστηκε το β΄ μέρος των χρονολογημένων χειρογράφων (1863-1869) του Παύλου Καρρέρ από τον πιανίστα κ. Διον. Σεμιτέκολο και προλόγισε η Διευθύντρια του Μουσείου Κατερίνα Δεμέτη. 

        Με τη συναυλία αυτή το Μουσείο συμμετείχε στους εορτασμούς για την Παγκόσμια Ημέρα Μουσικής, που εορτάστηκε σε ευρωπαϊκό επίπεδο από 21-23 Ιουνίου. Επίσης εορτάστηκε η συμπλήρωση 190 χρόνων από τη γέννηση του Παύλου Καρρέρ (12-5-1829). 

·        Τη Δευτέρα 1 Ιουλίου εγκαινιάστηκε στην Αίθουσα Κολυβά η έκθεση Μονοτυπιών της κ. Μαρίας -Σμαράγδας Σκούρτα με τίτλο: «Υποθετικές Ανακατασκευές Ιστορίας και Μνήμης». Η έκθεση διήρκησε από 1 έως 14 Ιουλίου.

·        Το Σάββατο 30 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε Εσπερίδα στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Ζακύνθου συμμετέχοντας στους εορτασμούς του «Έτους Ανδρέα Κάλβου», με  την ευκαιρία της συμπλήρωσης 150 χρόνων από τον θάνατό του (1792-1869).

Ο ιστορικός κ. Δημήτρης Αρβανιτάκης ανέπτυξε το θέμα «Ανδρέας Κάλβος. “Καθηγητής Γλωσσών και Μαθηματικών;”» και ο Α΄ Αντιπρόεδρος του Μουσείου κ. Διονύσης Σέρρας, φιλόλογος, μίλησε με θέμα «Ο Ανδρέας Κάλβος και τα έργα του». Το συναυλιακό μέρος της βραδιάς ανέλαβε η Χορωδία «Το Όνειρο του Παιδιού», η οποία απέδωσε μελοποιημένη ποίηση για τον Κάλβο. 

·        Στα πλαίσια του «Έτους Ανδρέα Κάλβου» οργανώθηκε Έκθεση βιβλίων και φωτογραφιών στη Βιβλιοθήκη του Μουσείου. 

·        Το Μουσείο με την ευκαιρία των Χριστουγέννων, οργάνωσε ειδικό αφιέρωμα στις ψηφιακές πλατφόρμες και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, με θέμα: «Λεπτομέρειες Δωδεκαημέρου από το Μ.Σ.& Ε.Ζ.» Από 24-12-2019 έως 6-1-2020, πραγματοποιήθηκαν δημοσιεύσεις λεπτομερειών από αγιογραφίες της μόνιμης συλλογής του, που απεικονίζουν τις εορτές των Δωδεκαημέρου. 

·        Από 12 έως 31 Δεκεμβρίου λειτούργησε χριστουγεννιάτικη αγορά βιβλίου προς ενίσχυση των σκοπών του Μουσείου. 

·        Καθ΄ όλη τη διάρκεια της χρονιάς σε όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες του Μουσείου γινόταν αναφορά στις σημαντικές ημέρες γέννησης και θανάτου των Επιφανών Ζακυνθινών, που σχετίζονταν με τις συλλογές του Μουσείου. Για παράδειγμα η γενέθλιος ημέρα του Εθνικού Ποιητή: 8 Απριλίου, η ημέρα θανάτου του Ούγου Φώσκολου: 10 Σεπτεμβρίου, η ημέρα θανάτου του Δημήτρη Λάγιου: 11 Απριλίου.

·        Επίσης γινόταν αναφορά στις σημαντικές επετείους, τοπικές και εθνικές. Για παράδειγμα η επέτειος των σεισμών: 12 Αυγούστου 1953, η επέτειος της Εξόδου του Μεσολογγίου: 11 Απριλίου 1826, η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου, η επέτειος της μετακομιδής των οστών του Ανδρέα Κάλβου στη Ζάκυνθο: 5 Ιουνίου 1960, η επέτειος της Ένωσης της Επτανήσου με την Ελλάδα: 1864, η επέτειος από τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου: 7 Οκτωβρίου 1571.

·        Το Μουσείο προέβαλε το υλικό του κάθε αφιερωματική ημέρα και με κάθε ευκαιρία. Για παράδειγμα: την Ευρωπαϊκή Ημέρα Συντήρησης, την Ημέρα Εργαζομένων στα Μουσεία, την Ημέρα της Γυναίκας, την Ημέρα της Μητέρας, την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου.

·        Tο Μουσείο μας, στη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2018-2019, ανέπτυξε έντονη εκπαιδευτική δράση και υποδέχτηκε: 21 Σχολεία, με 571 Μαθητές και 51 συνοδούς Εκπαιδευτικούς, από την Α΄/θμια Εκπ/δευση και 41 Σχολεία, με 1656 Μαθητές και 119 συνοδούς Εκπαιδευτικούς, από την Β΄/θμια Εκπ/δευση. 

·        Τη σχολική χρονιά που πέρασε πραγματοποιήθηκαν τρία νέα εκπαιδευτικά προγράμματα στο Μουσείο.
Το πρώτο είχε τίτλο: «Μικροί λαογράφοι στο Μουσείο». Σ΄ αυτό οι μαθητές πληροφορήθηκαν το έργο των Ζακυνθινών που συνέλεξαν, κατέγραψαν και πρόβαλαν το λαϊκό πολιτισμό, εντόπισαν αναφορές σε ποιητικά και λογοτεχνικά έργα που σχετίζονται με τα ήθη και τα έθιμα της Ζακύνθου και γνώρισαν την αξία μελέτης του λαϊκού πολιτισμού στις μέρες μας. 

·        Το δεύτερο είχε τίτλο: «Υπό εξαφάνιση οικοσυστήματα στο Μουσείο». Σ΄ αυτό οι μαθητές εντόπισαν τα εξαφανισμένα ζωικά και φυτικά είδη, που παρουσιάζονται στα έπιπλα και στα πλαίσια των αγιογραφιών της Συλλογής Κολυβά. 

·        Το τρίτο με τίτλο: «Ξαναδιαβάζοντας τις Μετα-βυζαντινές εικόνες», εστίασε στα σπάνια δείγματα επτανησιακής τέχνης της Συλλογής Κολυβά, ενώ οι μαθητές μυήθηκαν στις διαφορές τους από τις εικόνες της βυζαντινής τέχνης και γνώρισαν τους εικονογραφικούς κύκλους του επτανησιακού ναού.